Два дэманстранта ў Дарудзе, горадзе на захадзе Ірана, атрымалі агнястрэльныя раненні. Гэта вынікае з відэазапісу, апублікаванай у соцсетях і верыфікаваць Персідскай службай Бі-бі-сі. Паступаюць таксама паведамленні пра тое, што гэтыя два дэманстранта памерлі. Большасць паведамленняў аб тым, што адбываецца ў Іране ў апошнія суткі з'яўляюцца ў сацсетках, і праверыць іх дакладнасць вельмі складана.

На відэа, якія захавалі пратэсты ў іншых частках краіны, відаць, як дэманстранты падпальваюць паліцэйскія машыны. Паведамляецца аб нападах на ўрадавыя будынкі.

Першы віцэ-прэзідэнт Эссхак Джахангір выказаў здагадку, што за пратэстамі стаяць праціўнікі ўрада, паведамляе дзяржаўная тэлекампанія IRIB.

"Некаторыя інцыдэнты ў краіне ў гэтыя дні здараюцца пад падставай эканамічных праблем, але, падобна, за імі стаіць нехта яшчэ. Яны думаюць, што гэтым нашкодзяць ўраду, але будуць іншыя, хто асядлаць хвалю", - заявіў ён.
Генерал-губернатар Тэгерана папярэдзіў, што з любымі падобнымі мітынгамі будзе жорстка разбірацца паліцыя.

Ісламская рэвалюцыя 1979 года ў Іране стала пераходам ад шахскага манархічнага рэжыму да ісламскай рэспубліцы на чале з аяталой Хамейні — правадыром рэвалюцыі і заснавальнікам новага парадку. Унутрыпалітычныя наступствы рэвалюцыі праявіліся ва ўсталяванні ў краіне тэакратычнага рэжыму мусульманскага духавенства, павышэнні ролі ісламу абсалютна ва ўсіх сферах жыцця: дзяўчынам забараняецца хадзіць па вуліцах без хіджабу, за прагляд і распаўсюд эратычных фільмаў можна атрымаць смяротнае пакаранне.

Адбыліся кардынальныя змены і ў знешняй палітыцы. Адносіны Ірана з Еўропай, ЗША, а таксама ўсімі суседзямі сталі вельмі нацягнутымі. Па-першае, таму што рэжым падазраваў усіх няўгодных у сувязях з замежнымі агентамі, якія быццам жадалі паспрыяць вяртанню манархіі ў Іран, якая мела даволі добрыя адносіны з захаднымі краінамі. Па-другое, Іран з'яўляецца адзінай у рэгіёне шыіцкай краінай. Шыіты — кірунак ісламу, які аб'ядноўвае розныя абшчыны, якія прызналі Алі ібн Абу Таліба і яго нашчадкаў адзінымі законнымі спадчыннікамі і духоўнымі пераемнікамі прарока Мухамада.

Пасля смерці Хамейні (1989) новым Вярхоўным кіраўніком ІРІ быў абраны аятала Сейед Алі Хаменеі, які займаў да гэтага пасаду прэзідэнта краіны.

Тым не меньш, у 1997 годзе прэзідэнтам Ірана быў абраны Махамед Хатамі, які абвясціў пачатак правядзення палітыкі памяркоўнага дачынення да культуры і ўстанаўлення больш цесных сувязяў з краінамі Захаду.

У сувязі з гэтым людзі пачалі мець большыя надзеі на перамены і ў 1999 адбыўся першы найбуйнейшы агульнанацыянальны пратэст з часоў ісламскай рэвалюцыі. У ліпені 1999 студэнты Тэгерану пачалі выходзіць на мірныя акцыі супраць закрыцця рэфармісцкай газеты "Салам". Пасля дэманстрацыі, у студэнцкі інтэрнат са штурмам наляцелі амапаўцамі, падчас якога быў забіты студэнт. Рэйд выклікаў шэсць дзён дэманстрацый і беспарадкаў па ўсёй краіне, падчас якіх па меншай меры тры чалавекі былі забітыя і больш за 200 атрымалі раненні.

Нажаль, у пратэстоўцаў нічога не атрымалася і газету закрылі, разам з дзесяткамі студэнтаў.

Але ўжо у 2003 годзе Іран ахапіла новая хваля студэнцкіх пратэстаў у гадавіну падзей 1999 года, трыгерам якой стала закрыццё аднаго з прыватных універсітэтаў. Тады пратэстоўцы таксама не дасягнулі ніякіх глабальных мэтаў, а сотні студэнтаў былі рэпрэсаваныя.

Найбольшай увагі за апошнія 30 год прыцягнулі пратэсты 2009 года пасля чарговых прэзідэнцкіх выбараў. Тады, незадаволеныя вынікамі, згодна з якімі прэзідэнтам быў абраны Махмуд Ахмадзінежад, прыхільнік дзеючага рэжыму і палітыкі ўрада.

Пратэсты цягнуліся больш за 7 месяцаў, ва ўдзеле прынялі больш за 1 міліён пратэстоўцаў. У выніку ўладам удалося падавіць хвалю пратэстаў сілай і крывёю: больш за 70 забітых і 4000 затрыманых удзельніка пратэстаў.

Для свету сымбалічным вобразам расправы з іранскімі дэманстрантамі сталася відэа з мабільніка, на якім адзін са сведкаў зняў момант смерці 27-гадовай іранскай студэнткі Нэды. Куля трапіла Нэдзе, якая з бацькам стаяла на ўскрай вуліцы, дзе адбываліся сутычкі, у сэрца. Дзяўчына памерла за лічаныя хвіліны.

Такім чынам, на сённяшні дзень Іран застаецца адной з самых закрытых і аўтарытарных краін свету, з якой уцякаюць тысячы таленавітых грамадскіх дзеячоў, студэнтаў, палітыкаў і іншых груп людзей.